Evert en Riet Welvaart, een vraaggesprek

Peetvader en -moeder van de SAM

KESTEREN – Evert en Riet Welvaart, sommigen noemen hen de peetvader- en –moeder van de SAM. Als je het hebt over de periode vanaf 2002 is dat niet ver bezijden de waarheid. Zonder deze twee gedreven personen was er geen SAM geweest zoals wij die nu kennen, en dus geen gelegenheid om laagdrempelig en betaalbaar te rijden met klassiekers van na 1972. Het mag gerust gezegd worden: het is te danken aan het koppige doorzettingsvermogen van deze twee mensen dat deze tak van motorsport als breedtesport behouden blijft. Vooral op de langere termijn, want van alle demo-organisaties is de SAM zo’n beetje de enige met jonge aanwas. Onlangs stapten zij uit het stichtingsbestuur. Reden genoeg om samen met hen terug te kijken, en een beetje naar de toekomst.

Tekst en foto’s Gijs en Inge van Hesteren

“Eerder al, vanaf de oprichting in 1988, was de SAM een grote organisatie.” Evert Welvaart begint bij het begin. “De Stichting Aanvullende Motorsport ontstond uit de samenwerking van een aantal merkenclubs. Een belangrijke rol speelde de Stichting Eenhoornfederatie, de koepel van clubs voor de Engelse motormerken. Verder onder andere de Ducaticlub en de Guzziclub. Zij hadden behoefte aan een rechtspersoon voor het organiseren van circuitdagen, racedemonstraties en vooral wegraces. Het ging hen om motorsport op instapniveau. Ook nu, na meer dan vijfentwintig jaar, is dat de lijn die de SAM volgt.”

De jonge stichting was succesvol. Dit blijkt zonneklaar uit het artikel ‘Geschiedenis van de Stichting Eenhoornfederatie’, dat Ad van Bohemen, publiceerde in maart 2013. In de jaren 1988 tot 1994 werden races en demo’s bezocht door 180 tot 300 starters. De Eenhoornfederatie was in die tijd de belangrijkste gangmaker. De Britse merkenclubs trokken zich gaandeweg terug – er kwam geen nieuw Engels materiaal meer op de markt en de rijders verloren de wilde haren van hun jeugd. De rol van de SAM nam zienderogen af en sommigen spraken al over opheffing van de stichting.

Slapende stichting

Evert Welvaart: “De toenemende regelzucht van de KNMV was een andere belangrijke reden voor de afnemende belangstelling. Door zwaardere vereisten aan motor en rijder werd het racen als breedtesport voor velen onbereikbaar.
Zo rond 2002 leidde de stichting een slapend bestaan. De reglementen voor de Ducati Clubrace werden nog steeds onder de SAM-vlag samengesteld, maar dat was het zo’n beetje. Het bestuur van de stichting zat er eigenlijk hoofdzakelijk om de vinger aan de pols te houden, in afwachting van betere tijden.”

Evert Welvaart was sinds 1996 als bestuurslid betrokken bij het CRT, het Classic Racing Team. “Het CRT was zelf een samenvoeging van twee verenigingen,” vervolgt hij. “Dat waren de Aermacchiclub Nederland en ‘Oud maar Sterk’. Van laatstgenoemde club was ik bestuurslid en zo kwam ik terecht bij het CRT.”
Tussen 2000 en 2002 was Evert Welvaart zelfs even voorzitter van het CRT. Het was als CRT-afgevaardigde dat hij aanschoof bij het SAM-bestuur. Zo zou het CRT beter op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen.

“SAM leidde een slapend bestaan, totdat toenmalig SAM-bestuurder John Beumer stelde: ‘Er moet iets gebeuren, als we de motorsport met lage instapdrempel nog een toekomst willen geven’.”
Nog steeds volgt John Beumer de ontwikkelingen in de SAM op de voet. Oplettende SAM’ers zullen hem hebben opgemerkt tussen de vrijwilligers bij met name de 3 Uren en TT van Elst.

Nieuwe start voor SAM in Eemshaven

Evert Welvaart gaat verder: “Niet veel later begonnen we met het organiseren van een SAM-klasse bij de wegraces te Eemshaven en bij de Ducati Clubrace. Dat moet rond 2004, 2005 zijn geweest. SAM en CRT waren toen al toegetreden tot motorsportbond MON, maar de SAM-races werden verreden onder KNMV-vlag. Dat was soms best ingewikkeld.”

Riet Welvaart herinnert zich de wedstrijden in Eemshaven nog goed. “We zorgden dat iedereen kon rijden met een daglicentie. Ook de deelnemers aan de zijspandemo, die we in Eemshaven samen met de ONK-zijspannen mochten verrijden. Jaap de Jong van de Aermacchiclub was in die tijd voorzitter van de DSRA (de vereniging voor zijspanracers, red.), dus dat was makkelijk. En met het toenmalige secretariaat van de KNMV was heel goed samen te werken! In ieder geval wapperden de MON-vlaggen bij het KNMV-evenement in Eemshaven.”

De tweede ‘poot’ van de SAM was al vanaf 1988 het organiseren van racedemo’s. Twintig jaar later gaf de ‘nieuwe’ SAM daar opnieuw een impuls aan. Riet Welvaart: “Bij uitzondering gaf het CRT ons toestemming om onder SAM-vlag in Vlagtwedde en Spaarnwoude demo’s te organiseren. Er kwamen veel CRT-coureurs op af, maar ook anderen, van HMV bijvoorbeeld. CRT wilde in Vlagtwedde geen demo meer rijden, vanwege de toestand van het circuit, maar er waren toch veel rijders die er op af kwamen, vanwege de leuke sfeer. In Spaarnwoude reed de Laverdaclub een aantal sessies mee. Gelukkig, want dankzij hen konden we het financiële plaatje positief afronden.”

In 2008 reed de SAM enkele racedemo’s op het politiecircuit van Lelystad. Tijdens een eenmalige demo te Oldenzaal reed voor het eerst de 750cc-klasse, met hooguit een zestal deelnemers – mannen als Jan Wagemakers zaliger, John Hersevoort, Ted Haanappel.

Aflossing oude garde

Evert Welvaart vormde met Willem van IJzendoorn, Berend Roke en Mark de Vink een nieuw bestuur, dat de oude garde afloste. Niet veel later traden Gijs van Hesteren en Tonnie van de Bunte toe. Om hen heen wisten zij de juiste mensen en organisatoren te verzamelen en ze hielden vast aan de gekozen visie.
Eendrachtig wijdden zij zich aan een ontwikkeling, die in terugblik als stormachtig te omschrijven is. We zijn nu acht jaar verder en de SAM zet jaarlijks tien tot twaalf racedemo’s en drie avondendurances neer. Bovendien zes wegraces in samenwerking met de Zomeravondcompetitie. Dit was alleen mogelijk dankzij het uitgebreide relatienetwerk en de koppige vasthoudendheid van Evert en de nauwgezetheid van Riet, als beheerder van het wedstrijdsecretariaat.

“We hebben al die tijd vastgehouden aan de oorspronkelijke visie van 1988: SAM legt zich toe op wegraces, circuitdagen en racedemo’s,” legt Evert uit. “Wél hebben we voor de racedemo’s het accent verlegd. ‘Aanvullend’, dat woord hebben we letterlijk genomen. Voor motoren tot 1972 wordt al genoeg georganiseerd door zusterclubs als HMV, RMM en CRT. We zijn ons gaan richten op de motoren van ná die tijd en op de 750cc-klasse. We wilden het beeld tonen van de wegracerij uit de jaren zestig, zeventig en tachtig. In eerste instantie deden we álles om meer wedstrijden en meer rijders naar de SAM toe te trekken. Dat uitte zich onder andere in een ‘soepel’ toelatingsbeleid. Later hebben we wat gas terug moeten nemen, toen het aandeel van straatmotoren uit de late jaren tachtig te groot dreigde te worden. Daarmee namen de snelheidsverschillen toe.”

Terugtreden niet gemakkelijk

Afgelopen zomer besloten Evert en Riet om terug te treden uit het SAM-bestuur. Met name Evert was het toch al van plan, hij is de 70 intussen gepasseerd en hij wilde het graag wat rustiger aan doen. Ontwikkelingen in bestuurskringen versnelden hun beslissing. “We hebben af en toe behoorlijk veel tegenwind gehad; dan was het laveren in de wind.”

Die tegenwind had zich eerder al gemanifesteerd in conflicten met de ‘oude’ club, het CRT. De club waarvan Evert voorzitter was geweest en die hem zelfs ooit had uitgeroepen tot erelid royeerde hem uit de vereniging. Ook intern bij de SAM liep het niet altijd van een leien dakje.

“We zijn eerder opgestapt dan we van plan waren. Volledig vrijwillig was dit besluit niet. De sfeer in het bestuur was onprettig geworden. De samenwerking was moeizaam. Het werd steeds moeilijker om tot gezamenlijke besluiten te komen. Niemand wilde toegeven. In het belang van de SAM hebben wij begin augustus besloten om eerder dan gepland ruimte te maken voor nieuwe ideeën en nieuwe mensen.”

Een goed en moedig besluit van de twee. Goed omdat het erop lijkt dat het nieuwe bestuur sinds de zomer weer goed functioneert. Moedig omdat het voor hen heel moeilijk was om het werk neer te leggen. De SAM was intussen bijna ‘hun kindje’ geworden. Het kan niet genoeg gezegd worden: het is niet te bevatten hoeveel energie, tijd en toewijding zij de laatste tien jaar in ‘hun’ stichting hebben gestoken.

Evert: “We moeten het toegeven: we hebben het er moeilijk mee. Maar we laten het achter ons. Samen met de andere bestuursleden en alle vrijwilligers is er iets moois neergezet. Dat is de gedachte die we vasthouden. Nu slaan we het boek dicht. We gaan onze tijd steken in andere dingen. Zo ben ik nu bezig met een webshop voor motoronderdelen.”

Riet: “Eindelijk eens wat aandacht voor vriendin en zus, lekker samen op pad. Maar toch, al was het vaak hard werken voor het secretariaat: het was zo leuk. Ik mis het nu al.”

De toekomst

Hoe zien Evert en Riet Welvaart de toekomst van de SAM? Chris van der Weide, de nieuwe voorzitter, kondigde beleidsveranderingen aan.

“De toegenomen snelheden in de zware klassen hebben we met zorg aanschouwd. Het is goed dat Chris hier aandacht aan besteedt. Of zijn aanpak het gewenste effect zal hebben, we hopen het van harte. We zijn misschien ouderwets, maar we vinden het jammer dat hij de oude klassenindeling van 50 tot 750cc wil loslaten. Is dat wel goed voor de herkenbaarheid? Zal het publiek nog begrijpen waarnaar het kijkt? Zullen kleinere snelheidsverschillen leiden tot meer inhalen? Enfin, de toekomst is aan de jongere garde.”